Ο Πλατωνικός διάλογος µε τον διαζευκτικό τίτλο "Πολιτεία ή περί δικαίου" είναι έργο από τα καλύτερα της περιόδου της ακµής του συγγραφέως. Στο πρώτο βιβλίο υπάρχει διάλογος για τη Δικαιοσύνη και στο δεύτερο γίνεται λόγος για το τι είναι δίκαιο αναφερόµενοι στο µύθο του Γύγη.

Ο διάλογος στο τρίτο βιβλίο αναφέρεται στην παιδεία των φυλάκων και το τι πρέπει να τους διέπει. Η
γυµναστική θα πρέπει να αποβλέπη στην τελειοποίησι των εµφύτων ιδιοτήτων πού έχουν οι φύλακες (ταχύτης, εγρήγορσις, αντοχή), η δίαιτα απλή και λιτή.

Συνεχίζοντας στο τέταρτο βιβλίο γίνεται διάλογος για το πως πρέπει να λειτουργεί µια πόλη δικαίου. Η διαφύλαξη της πολιτικής δικαιοσύνης είναι έργο που η τάξη των αρχόντων πρέπει να φροντίσει. Οι τρεις τάξεις της πόλεως αντιστοιχούν και στην ατοµική ψυχή, ήτοι:
άρχοντες=λογιστικόν, φύλακες=θυµοειδές, δηµιουργοί= επιθυµητικόν.

Στο πέµπτο βιβλίο ο διάλογος προχωράει αναφερόµενος σε καινοτόµες ιδέες όπως ότι δεν υπάρχει διαφορά µεταξύ των φύλων, η παραδοσιακή οικογένεια καταργείται, οι γυναίκες και τα παιδιά είναι κοινά, µε σκοπό την ευγονία και την δηµιουργία ισχυρών και στενών δεσµών και οι άρχοντες πρέπει να είναι φιλόσοφοι.