Με άξονες τις παραδοσιακές δομές και λειτουργίες του παρελθόντος και πρότυπο-κατεύθυνση το δυτικό-νεωτερικό παράδειγμα, η ελληνική κοινωνία πορεύθηκε μέσα σε μία ιστορικά ιδιόμορφη διαρκή κίνηση κοινωνικών, οικονομικών, πολιτικών και πολιτισμικών αποδιαρθρώσεων και ανασυνθέσεων. Μία πορεία που αποδεικνύεται δύσκολη καθώς θεσμικές δυσλειτουργίες, οικονομικές υστερήσεις και πολιτισμικές μεταβολές αναδεικνύουν τις δομικές ιδιομορφίες και αδυναμίες της.

Στο βιβλίο αυτό, ως εισαγωγή στη μελέτη της ελληνικής κοινωνίας, καταβάλλεται η προσπάθεια να απεικονισθεί και να αναλυθεί, μέσα από τα κείμενα 20 ειδικών επιστημόνων, η ευρύτερη δυνατή εικόνα της πορείας της από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα. Αναλύονται βασικές συνιστώσες της συγκρότησης και λειτουργίας της, που επιτρέπουν στον αναγνώστη να αποκτήσει μία συνολική εικόνα της φυσιογνωμίας και να προσεγγίσει ερμηνευτικά τις σύγχρονες λειτουργίες και δυσλειτουργίες.

Οι θεματικές ενότητες που αναλύονται, χωρίς να εξαντλούν όλο το δυνατό φάσμα των ζητημάτων, καλύπτουν και τους δύο αιώνες (19ο και 20ό), κατά την ίδια κατανομή, πλην δύο ειδικών θεμάτων (Κυπριακό ζήτημα και η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση), περιλαμβάνοντας την ανάλυση των κοινωνικών δομών, το αγροτικό ζήτημα, τις πολιτικές δυνάμεις, την οικονομία, την εξωτερική πολιτική, την καθημερινή ζωή και τις τέχνες, τον πολιτισμό και την κίνηση των ιδεών.